Mensen helpen - € 255.557

het burgercollectief Antwerps Straatsyndicaat wil op verschillende locaties in het district Antwerpen een negentigtal lockers installeren en 24/7 aanbieden aan dak- en thuislozen via samenwerking met de bestaande dak- en thuislozenwerkingen

Het Antwerps Straatsyndicaat stelt zich op voor de gehele stad, maar legt de focus op specifieke wijken binnen het district Antwerpen (vooral 2000, 2018 en 2060)

Het Antwerps Straatsyndicaat, een collectief van betrokken mensen die de wooncrisis blijvend onder de aandacht brengen, neemt het op voor de rechten van straatbewoners. De recente daklozentelling liet zien dat dak- en thuisloosheid immers steeds meer de trieste uitlopers zijn van deze wooncrisis.  Onbetaalbare private huurwoningen, een schrijnend tekort aan sociale woningen, jarenlange wachtlijsten … het stereotype beeld van de clochard klopt al lang niet meer. Ook alleenstaande moeders, grote gezinnen of instellingsverlaters worden alsmaar vaker dakloos.

Het niet hebben van een vaste woonplaats zorgt voor permanente onzekerheid en creëert veel stress. Dit leidt niet enkel tot lichamelijke maar ook tot psychische gezondheidsklachten. Je hele hebben en houden moet permanent meegezeuld worden, iets wat je thuisloosheid nog meer zichtbaar maakt. Je spullen worden nat, je mobiliteit verkleint, je documenten raken verloren. De kans op diefstal van het kleine beetje dat je bezit, is reëel. Telkens opnieuw vanaf nul beginnen keert de kans op vooruitgang in je situatie aanzienlijk.

Lockers blijken in Gent, Brussel en Luik een klein antidotum tegen het schrijnend gebrek aan privacy dat dak- en thuisloze mensen ervaren. De uitpandige lockers zorgen ervoor dat mensen minder afhankelijk worden van de openingsuren van inloopcentra en dragen bij tot  re-integratie. Mensen kunnen terug, zij het heel minimaal, deel uit gaan maken van de samenleving. Zoals ervaringsdeskundige D. van het Straatsyndicaat stelt: “een locker is een eerste deurtje naar de toekomst”.

In de publieke ruimte van Antwerpen zijn nergens lockers  die 24 uur op 24, 7 dagen op 7 beschikbaar zijn. Een locker biedt een vaste plek waar je altijd naar terug kan om je spullen te halen, waar je weinige bezittingen droog en veilig liggen. Een cruciale nood.

Er bestaat binnen het straatsyndicaat al enige duidelijkheid over de vorm, de grootte en het aantal gewenste lockers. Op basis van de huidige terreinkennis en vergaarde informatie vermoeden we dat het voor dit pilootproject aangewezen is drie verschillende groottes van lockers te voorzien (voor GSM en persoonlijke documenten maar ook voor bagage) en deze verspreid over een drietal plekken in het district te voorzien met telkens een 30-tal lockers per plek.

Het gaat om een pilootproject waarvan we hopen dat dit als voorbeeld verder kan worden uitgebouwd om zich duurzaam tot een vast aanbod in de stad te verankeren.  Om de toekomst ervan te verzekeren is het van groot belang draagkracht en draagvlak bij aanvang te verzekeren. Dit betekent dat bij de realisatie grondig moet worden nagedacht over de grootte en diversiteit van het aanbod, de verspreiding ervan over het district, de precieze locatiekeuze, de inrichting en het beheer. Ook participatie met de verschillende stakeholders (straatbewoners, omwonenden, hulpverleningsorganisaties) is hierin cruciaal. 

Wat als de prijs voor 90 lockers groter is dan begroot in de burgerbegroting?  Hoe zorgen we ervoor dat het project ook gedragen wordt door omwonenden?  Hoe kunnen de lockers kwaliteitsvol ingepast worden in de publieke ruimte?  Hoe kan de inrichting bijdragen tot een veilig en comfortabel gebruik? Hoe zit het met de privacy van de gebruikers van de lockers? Hoe bereiken we de doelgroep en zorgen we ervoor dat het systeem toegankelijk is?Hoe vermijden we vandalisme, misbruik, of sluikstort?  Hoe groot moeten deze lockers zijn? Hoe zorgen we voor het toezicht en het onderhoud van de lockers? Hoe zorgen we ervoor dat we de schaarste aan lockers optimaal verdeeld krijgen?  Hoe onderzoeken we de effecten van het gebruik van de lockers? Hoe garanderen we een kwaliteitsvolle inhoudelijke evaluatie van dit proefproject?Hoe omgaan met het korte tijdsbestek om tot realisatie te komen? Hoe verdelen we de lockers? Wat als er onvoldoende lockers zijn? 

1.Plaatsbezoeken good practices  ((Brussel (Doucheflux), Gent en Luik (casiers solidaires)) en literatuurstudie + Voorbereiden marktbevraging (1e maand)
2. Inventariseren van huidig aanbod en vraag via individuele interviews en denk- en doe-namiddagen + bevraging van doelgroep en actoren naar mogelijke locaties, omvang en inrichting lockers  (2e   maand)
3. Bevraging van de doelgroep/actoren rond implementatie, taakverdeling, verantwoor-delijkheid en beheer.  Na verwerking worden ideeën teruggekoppeld ahv voorstellen voor verschillende locaties.(3e maand)
4. Aftoetsen bij buurtbewoners + samen uitwerken van mogelijke inrichting (4e maand) + Een reglement opstellen en aftoetsen met betrokken partijen
5. Plaatsen van de lockers samen met betrokkenen en buurtbewoners + via sociaal artistiek project kunstzinnig verfraaien van de lockers (5e maand)
6. Verkiezen van contactpersoon + inhuldiging (5e maand)
7. Evalueren na zes maanden (11e maand) samen met betrokkenen (ervaringsuitwisseling) 8. Structurele verankering (12e maand). Opleidingen sociaal werk in dit pionierswerk betrekken kan bijdragen tot een verankering en verzekering van onderzoeksresultaten voor de toekomst. Binnen ons netwerk hebben wij reeds verschillende stagiairs en studenten uit deze vakgroep .
In deze fasering lopen drie onderzoekssporen parallel: 1. Onderzoek naar de mogelijke kost van de lockers en mogelijke aanbieders (marktbevraging) zodat de stad een  meetstaat kan opmaken voor een openbare aanbesteding. 2. Onderzoek naar de mogelijkheden tot een optimale realisatie. 3. Onderzoek naar de mogelijkheden tot een optimaal beheer. Inherent hiermee verbonden, is er het participatief spoor waarin de verschillende stakeholders (straatbewoners, hulpverleners en omwonenden) worden betrokken. De vragen hierboven bij valkuilen beschreven, vormen een leidraad. De realisatie volgt hierna en is participatief.

We gaan uit van een investeringsbudget van 55.000 euro. Hierin zitten volgende kosten vervat:
- de aanschaf van de lockers
- het plaatsen van de lockers

- de inrichting van de locatie(s) waar de lockers worden geplaatst.

X zal met vrijwilligers van het straatsyndicaat (inclusief straatbewoners) en stagiairs sociaal werk, het onderzoek mee coördineren en vormgeven+ terugkoppelen + organiseren van denk- en doe-namiddagen met potentiële lockergebruikers en omwonenden

Anderhalve dag per week gedurende een jaar

-Flyers/brieven om te verspreiden in de straten
-versnapering bij denk- en doe-namiddagen of infomomenten voor de buurt
-Reiskosten voor plaatsbezoeken 
-Materiaal en vergoeding voor sociaal-artistieke aankleding 
-Muzikale omlijqting